Odpady z tworzyw sztucznych

Jednym z najgorętszych tematów w ostatnich miesiącach stały się śmieci, w tym również, a może przede wszystkim odpady z tworzyw sztucznych, które zalegają w wielu miejscach i ich ilość w sposób lawinowy przyrasta.

Do niedawna temat ten był omijany szerokim łukiem. Wprowadzona w Polsce w 2013 roku „Ustawa śmieciowa” w przekonaniu wielu Polaków temat zamknęła. Był to temat niezbyt wygodny dla kogokolwiek, w tym również podmiotów zajmujących się zagospodarowywaniem odpadów. Ostatnio jednak temat odżył i nabrał siły. Zbombardowano nas zdjęciami plaż w Azji oraz Ameryce Południowej zawalonych butelkami plastikowymi po napojach, zdjęciami zwierząt morskich połykających takowe.

System liniowy cyklu życia produktu, polegający na tym, że produkt się zużywa i wyrzuca wydaje się,że nie może dalej być jedynym funkcjonującym, a w jego miejsce coraz popularniejszy staje się obieg zamknięty. Powstała więc koncepcja Gospodarki Obiegu Zamkniętego, w dużym uproszczeniu cechująca się całkowitym zagospodarowaniu własnych odpadów na etapie produkcji nowych dóbr.

Niestety wraz ze zwiększaniem się świadomości ludzi, że śmieci po ich wyrzuceniu do kosza nie wyparowują, zaczęło się rozwijać podsycane przez media oraz serwisy społecznościowe negatywne postrzeganie tworzyw sztucznych, jako największego zła społeczeństw rozwiniętych, często bez wiedzy naukowej o cechach tych materiałów i możliwościach ich recyklingu. W miejsce tworzyw sztucznych na ślepo proponuje się pseudo-ekologiczne zamienniki, których recykling w ogóle jest niemożliwy, lub zamienniki o dużo większym obciążeniu środowiskowym.

Większość tworzyw sztucznych nadaje się do recyklingu

Większość tworzyw sztucznych nadaje się do recyklingu, natomiast najlepsze efekty uzyskuje się jeżeli odpady są niezmieszane i recyklingowi podaje się tylko jeden rodzaj polimeru, a nie jego mieszankę. Polistyren jest materiałem, który w 100% można zrecyklować – odpad przetworzyć np. termiczniei wykorzystać ponownie do produkcji dóbr w miejsce nowego, wytworzonego z pierwotnych surowców naturalnych polistyrenu.

Nie pomaga jednak nikomu dość powszechny brak świadomości czy edukacji konsumentów, a czasem nawet chęci z jednej strony, a z drugiej brak odpowiedniego prawodawstwa czy instrumentów, pozwalających na autentycznie selektywną zbiórkę odpadów poszczególnych tworzyw sztucznychw sposób umożliwiających ich zagospodarowanie jak powyżej – użycie w procesach produkcyjnych w miejsce nowo wytworzonego polimeru, oraz w pewnych przypadkach nie pozwalających na użycie materiałów z recyklingu w takich procesach produkcyjnych.

Produkty Synthos XPS wykonane są z polistyrenu, są zatem materiałami z tworzywa sztucznego, można je określić potocznie „plastikiem”.

Nie mniej jednak technologia ich produkcji umożliwia nie tylko zagospodarowanie 100% własnych produktów ubocznych z produkcji, ale także zagospodarowanie odpadów ze

• styropianów opakowaniowych,
• folii polistyrenowych,
• w niedługiej przyszłości także odpadów z materiałów budowlanych – czy to materiałów jak sam XPS czy także styropian.

Styropian stosowany powszechnie jako materiał izolacyjny oraz opakowaniowy jest również chemicznie polistyrenem, zatem jest użycie do procesu produkcji XPS jest możliwe.

Recykling mechaniczny czystego odpadu styropianowego jest prowadzony od dawna, w Polsce zajmuje się tym wiele firm. Uzyskany produkt (recyklatu) staje się surowcem między innymi do produkcji płytz XPS. Istotne w tym przypadku jest aby zebrany odpad nie był nadmiernie zabrudzony np. w wyniku niewłaściwego przechowywania w kontakcie z ziemią, piaskiem, innymi odpadami, oraz aby nie był zmieszany z innymi tworzywa sztucznymi czy odpadami organicznymi.

Synthos współpracuje z wieloma takimi firmami recyklingowymi, zarówno lokalnymi jak i ogólnopolskimiw zakresie pozyskiwania regranulatów pochodzenia post-consumer, celem zastąpienia nimi nowopowstałego z surowców naturalnych polistyrenu w produkcji płyt Synthos XPS. Prace takie trwają już od 2012 roku. Mając na uwadze dbanie o środowisko i chęć zagospodarowania odpadów o charakterze polistyrenowym zaczęliśmy je już 8 lat temu, zanim temat stał się naglący.

Nasze starania zostały docenione już w 2014 roku, kiedy to nasze produkty zostały poddane ocenie ekologicznej przez brytyjski instytut BRE (Building Research Establishment) i w przeciwieństwie do regularnych XPS-ów, które miały najniższą ocenę środowiskową „E”, uzyskaliśmy ocenę „A”, jedną z najwyższych. Profile środowiskowe produktów Synthos XPS stanowią o bardzo niewielkim wpływie netto na środowisko.

Od tego czasu rok do roku produkty Synthos XPS są poddawane corocznej
ocenie przez instytut BRE, czy nadal spełniają warunki konieczne do podtrzymania oceny „A”.

Ponadto, kilkutorowo prowadzone są prace nad inną, bardziej uniwersalną formą recyklingu, a mianowicie recyklingiem chemicznym, który w zamierzeniu ma być oparty o proces rozpuszczania nawet mocno zabrudzonych materiałów pochodzenia polistyrenowego jak XPS czy styropian w odpowiednim dobranym rozpuszczalniku, a następnie wydzieleniu z niego czystego polistyrenu, który nie będzie mieć żadnych zabrudzeń. W takim procesie można będzie zatem używać wsadu odpadów o dużym stopniu zabrudzenia ziemią, piaskiem, klejami, zaprawami murarskim, tynkiem, betonem, siatkami czy czymkolwiek innym, z czym materiały izolacyjnego jak płyty z XPS mają kontakt. W tej metodzie możliwe będzie zagospodarowanie odpadów z rozbiórek budynków.

Taki polistyren będzie mógł z powodzeń zastąpić jeszcze większą część polistyrenu nowopowstałegoz surowców naturalnych użytego do produkcji np. płyt XPS.